Kraljevčani će tokom oktobra obeležiti dva značajna datuma – 84. godišnjicu stradanja nevinih civila u Drugom svetskom ratu i 107. godišnjicu oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu. Ova dva događaja duboko su ukorenjena u kolektivnoj svesti građana Kraljeva, koji se sećaju svojih predaka i njihove žrtve.
Dana 14. oktobra 1941. godine, kao odmazdu za otpor partizana, nemačke okupacione snage su streljale više od 2.190 ljudi u Kraljevu, uključujući žene, decu i starije. Ovaj zločin, koji se dogodio pod zverskim geslom „sto za jednog“, ostavio je dubok trag u istoriji grada. Prema istraživanjima istoričarke Silvije Krejaković, među streljanima je bilo čak 102 mlađih od 18 godina, a najveći broj stradalih bio je u uzrastu između 25 i 45 godina.
Svake godine, Kraljevčani se okupljaju na „Groblju streljanih 1941“ da odaju počast svojim precima. Dr Milan Matijević iz Društva za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova „Jovo Kursula“ naglašava važnost očuvanja sećanja na ovaj tragični događaj. „To je najtragičniji događaj u istoriji grada i mi smo dužni da sačuvamo sećanje i prenesemo ga narednim generacijama,“ ističe Matijević.
Nakon obeležavanja ovog zločina, 22. oktobra Kraljevčani će proslaviti Dan oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu. Tog dana 1918. godine, srpske snage su ušle u Kraljevo, čime je okončana trogodišnja austrougarska okupacija. Historijski kustos Nemanja Trifunović podseća da su srpski vojnici, predvođeni kapetanom Bogdanom Jevtovićem, u grad ušli pregazivši Ibar, nakon što su austrijske trupe zapalile most i uništile saobraćajnice.
U vreme okupacije, Kraljevo je pretrpelo brojne zločine kao što su ubistva, hapšenja, i pljačke. Mnogi meštani su svedočili o strahotama koje su se dešavale, a oslobođenje je donelo nadu i radost. Ove godišnjice su prilika za sve Kraljevčane da se prisete ne samo stradanja, već i hrabrosti i otpora svojih predaka.
U okviru obeležavanja Kraljevdan, koji se slavi 7. oktobra, planirana je svečana sednica Skupštine grada. Ovaj dan se slavi u znak sećanja na 7. oktobar 1228. godine, kada je preminuo prvi srpski kralj Stefan Prvovenčani, koji je krunisan u manastiru Žiča. Pored toga, Kraljevčani će dodeliti priznanja zaslužnim pojedincima, ustanovama i udruženjima, čime se dodatno podstiče svest o značaju tradicije i kolektivnog pamćenja.
Svaki od ovih datuma predstavlja priliku za zajednicu da se okuplja, seća i odaje počast onima koji su dali svoje živote za slobodu. Kraljevčani su ponosni na svoju tradiciju i istoriju, a obeležavanje ovih datuma je način da se očuva sećanje na prošle generacije i njihovu borbu za pravdu i slobodu.
Uz svečane manifestacije i komemoracije, Kraljevčani su posvećeni očuvanju kulture sećanja. Njihova posvećenost tradiciji oslobodilačkih ratova i sećanje na stradale pokazuje koliko je važno čuvati istoriju kako bi se buduće generacije podsticale na razumevanje vrednosti slobode i mira. Kraljevo, kao grad bogate istorije, nastavlja da bude simbol otpora i borbe za pravdu, a građani su odlučni da to nasleđe prenesu na buduće generacije.
