Arheolozi u severnoj Danskoj otkrili su tragove priobalnih naselja koja su nestala pre više od 8.500 godina usled porasta nivoa mora. Ovaj podvodni lokalitet istražuju ronioci kao deo međunarodnog istraživačkog projekta, koji je finansiran od strane Evropske unije. Projekt se fokusira na mapiranje delova morskog dna u Baltičkom i Severnom moru, a informacije o istraživanju preneo je AP.
Ove godine, ronioci su se spustili osam metara ispod površine mora blizu Orhusa, koji je drugi po veličini grad u Danskoj, kako bi prikupili dokaze o naselju iz kamenog doba. Ovaj istraživački projekat deo je šestogodišnjeg plana vrednog 13,2 miliona evra, koji uključuje istraživače iz Danske, Velike Britanije i Nemačke. Cilj projekta je mapirati potopljene predjele Severne Evrope, kao i otkriti izgubljena mezolitska naselja, posebno u svetlu širenja priobalnih vetroelektrana i druge morske infrastrukture.
Arheolog Peter Mo Astrup, koji vodi iskopavanja u Danskoj, ističe da su do sada većina dokaza o naseljima iz kamenog doba pronađena na mestima koja se nalaze u unutrašnjosti, daleko od današnje obale. Nakon poslednjeg ledenog doba, otapanje leda je izazvalo globalni porast nivoa mora, što je dovelo do potapanja naselja i prisililo ljude, lovce i sakupljače, da se povuku u unutrašnjost.
Nivo mora je rastao za oko dva metra tokom jednog veka, što je uzrokovalo nestanak priobalnih naselja pre otprilike 8.500 godina. Rani nalazi u Orhuskom zalivu smatraju se „vremenskim kapsulama“, jer su sačuvani u okruženju bez kiseonika, što je omogućilo izuzetno očuvanje drveća i drugih materijala.
U poslednjim decenijama, nivo mora raste brže nego ikada, sa prosečnim porastom od 4,3 centimetra po deceniji do 2023. godine. Ovi podaci ukazuju na to da bi savremeni izazovi klimatskih promena mogli dovesti do sličnih situacija kao što je to bio slučaj pre više od osam milenijuma.
Ovo otkriće je od velikog značaja za razumevanje ljudske istorije i prilagođavanja različitim klimatskim uslovima. Istraživanje potopljenih naselja može pružiti uvid u to kako su rani ljudi živeli, kakve su resurse koristili i kako su se prilagođavali promenama u okolini. Ovakva saznanja su posebno važna u svetlu savremenih izazova sa kojima se suočava čovečanstvo, uključujući promene u klimi i porast nivoa mora.
Tokom iskopavanja, arheolozi su pronašli različite artefakte, uključujući alate i ostatke flore i faune, koji svedoče o životu u tom periodu. Ovi nalazi su od velike važnosti za rekonstrukciju načina života i kulture ljudi koji su nekada naseljavali ova područja.
U svetlu ovih otkrića, istraživači pozivaju na veću svest o važnosti očuvanja morskih ekosistema i zaštite arheoloških lokaliteta. Sa razvojem novih tehnologija i metodologija, moguće je da će se u budućnosti otkriti još mnogo skrivenih tajni koje more nosi.
Kao deo ovog projekta, istraživači planiraju i dalje da istražuju podvodne naslove, nadajući se da će pronaći još više tragova koji bi mogli osvetliti prošlost. Ova istraživanja ne samo da doprinose arheološkom znanju, već i omogućavaju bolje razumevanje odnosa između ljudi i okruženja kroz istoriju.
U zaključku, otkriće potopljenih naselja u Danskoj predstavlja značajan korak ka razumevanju ljudske prošlosti i izazovima sa kojima se suočavamo danas. Kao što su naši preci morali da se prilagode promenama u klimi, tako i mi danas moramo da se suočimo sa sličnim izazovima, te je važno učiti iz istorije kako bismo bolje razumeli budućnost.
