Istraživači su otkrili više od 111.000 paukova u najvećoj poznatoj paukovoj mreži na svetu, koja se nalazi u mračnoj pećini na granici Albanije i Grčke. Ova fascinantna kolonija nalazi se unutar Sumporne pećine, gde svetlost ne dopire. Prema studiji objavljenoj 17. oktobra u časopisu „Subterranean Biology“, mreža se prostire na 106 kvadratnih metara duž zida uskog prolaza blizu ulaza u pećinu i sastoji se od više hiljada pojedinačnih mreža u obliku levka.
Ištvan Urak, vanredni profesor biologije na Univerzitetu Sapientia u Transilvaniji, ističe da je ovo prvi dokaz kolonijalnog ponašanja kod dve vrste paukova, što ovu mrežu čini verovatno najvećom na svetu. Urak je opisao svoj osećaj divljenja i zahvalnosti kada je prvi put ugledao ovu impresivnu mrežu.
Sumporna pećina je interesantna jer je nastala usled delovanja sumporne kiseline koja se formira oksidacijom vodonik-sulfida u podzemnim vodama. Iako su istraživači otkrili nove detalje o koloniji, ona nije nova; speleolozi iz Češkog speleološkog društva su je prvi otkrili 2022. godine tokom ekspedicije u kanjonu Vromoner. Tim naučnika se vratio 2024. godine kako bi uzeo uzorke, a Urak je potom organizovao dalju ekspediciju.
Analize su pokazale da u koloniji žive dve vrste paukova: Tegenaria domestica i Prinerigone vagans. Procene su pokazale da u pećini živi oko 69.000 primeraka prve vrste i više od 42.000 primeraka druge. DNK analize su potvrdile da su ove dve vrste dominantne u koloniji.
Urak napominje da je ova kolonija jedna od najvećih ikad dokumentovanih i da te dve vrste ranije nisu bile poznate po zajedničkom životu. Iako se obično nalaze blizu ljudskih naselja, ovo je jedinstven slučaj gde koegzistiraju u istoj strukturi mreže u tako velikom broju. U normalnim uslovima, T. domestica bi verovatno lovila P. vagans, ali nedostatak svetlosti u pećini može uticati na njihov vid.
Umesto toga, pauci se hrane biljnim komarcima, koji se hrane biofilmovima – sluzavim naslagama koje štite mikroorganizme. U pećini protiče sumporna voda koja sadrži vodonik-sulfid, omogućavajući opstanak mikroba, insekata i njihovih predatora.
Istraživanje je pokazalo da ishrana bogata sumporom utiče na mikrobiom paukova, čineći ga znatno siromašnijim u odnosu na jedinke iste vrste koje žive izvan pećine. Genetske analize su takođe pokazale da su pauci iz pećine različiti od svojih rođaka iz spoljnog sveta, što ukazuje na adaptaciju na specifične uslove mračnog i neprijateljskog okruženja.
Urak naglašava važnost očuvanja ove jedinstvene kolonije, ali napominje da se pećina nalazi između dve države, što može otežati njenu zaštitu. U međuvremenu, tim istraživača radi na novoj studiji koja će otkriti još više detalja o stanovnicima Sumporne pećine.
Ova otkrića otvaraju nova pitanja o biološkoj raznolikosti i adaptacijama vrsta u ekstremnim uslovima, kao i o ekološkim interakcijama koje se odvijaju u izolovanim sredinama. U svetlu ovih saznanja, važno je nastaviti istraživanja i razvijati strategije za zaštitu ovakvih prirodnih blaga. Kolonija paukova u Sumpornoj pećini može poslužiti kao inspiracija za dalja istraživanja o prilagodljivosti života i složenim ekosistemima koji se razvijaju u ekstremnim uslovima.
