Stručnjaci Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu nedavno su završili radove na konzervaciji i restauraciji spomenika u pomoravskom selu Ratina. Ovaj spomenik je podignut u znak sećanja na meštane i borce sovjetske Crvene armije pogunule u bitkama za oslobođenje kraljevačkog kraja u Drugom svetskom ratu. Radovi su, kako navode stručnjaci Zavoda, izvedeni u skladu sa konzervatorskim smernicama i u duhu poštovanja istorijskog značaja ovog obeležja za lokalnu zajednicu. Cilj je bio očuvanje autentičnosti spomenika, kao i poboljšanje njegovog izgleda i pristupačnosti za posetioce.
Na obnovljeni spomenik, odajući poštu borcima za slobodu, minulog vikenda, za vreme održavanja tradicionalne „Projade“ u Ratini, vence su položili predstavnici lokalne samouprave i zajednice. Ova manifestacija je okupila brojne posetioce, koji su došli da odaju počast onima koji su se borili za slobodu.
– Ovaj spomenik predstavlja dostojanstveno mesto sećanja na naše pretke koji su dali živote za slobodu tokom Drugog svetskog rata – izjavio je Dragiša Radević, predsednik MZ Ratina. Radević je istakao da je veoma važno da se ovakva obeležja čuvaju i obnavljaju, kako bi se buduće generacije podsetile na značaj slobode i žrtava koje su njene dobijanje pratili.
Bitke za oslobođenje kraljevačkog kraja odvijale su se u oktobru i novembru 1944. godine, kada su jedinice NOVJ ukupno brojale oko 5.700 boraca, dok je crvenoarmejaca bilo oko 5.000. Tokom tih sukoba, ukupno je poginulo 357 boraca Crvene armije, kao i 45 pripadnika partizanskih jedinica, dok je 106 ranjeno. Ove brojke svedoče o velikim gubicima koje su snosile obe strane u borbi za oslobođenje od okupacije.
Obnova spomenika u Ratini nije samo čin restauracije fizičke strukture, već i simboličan akt sećanja na prošlost i borbu za pravdu i slobodu. U svetlu savremenih izazova, ovakvi spomenici postaju važni ne samo za lokalnu zajednicu, već i za čitavo društvo koje se suočava sa pitanjima identiteta, istorije i kolektivnog pamćenja.
Manifestacija „Proja“ koja se održava svake godine u Ratini, postala je mesto okupljanja ne samo lokalnih stanovnika, već i ljudi iz drugih krajeva, koji žele da se upoznaju sa istorijom ovog prostora. Pored polaganja venaca, manifestacija obuhvata i razne kulturne i umetničke sadržaje, čime se dodatno naglašava značaj zajedništva i kolektivnog sećanja.
Konzervacija i restauracija ovakvih spomenika su od suštinskog značaja za očuvanje kulturne baštine, a stručnjaci iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu nastavljaju sa radovima na sličnim projektima širom regiona. Njihova posvećenost očuvanju istorije i identiteta lokalnih zajednica doprinosi jačanju svesti o važnosti očuvanja kulturnih dobara, koja su često svedoci važnih istorijskih događaja.
Ovaj spomenik u Ratini ne samo da obeležava prošlost, već i inspiriše sve nas da se borimo za vrednosti koje su naši predci branili. U svetu koji se brzo menja, važno je da se setimo onih koji su dali svoje živote za slobodu i pravdu, i da kroz ovakve projekte očuvamo njihovo sećanje za buduće generacije. Na taj način, spomenik postaje ne samo mesto sećanja, već i simbol nade i opredeljenja za bolju budućnost.
