Tim naučnika je tokom jednog meseca mapirao 3.350 burića sa radioaktivnim otpadom, koji su potopljeni na dnu severoistočnog dela Atlantika. Ova misija, koja je sprovedena brodom „Atalant“ iz francuske okeanografske flote, nosila je naziv NODSSUM. Cilj je bio da se izvrši mapiranje glavne zone potapanja hiljada burića sa radioaktivnim otpadom koje su evropske zemlje odlagale između 1946. i 1993. godine. Ovi podaci su objavljeni od strane naučnika po povratku u Brest, a prema njihovim rečima, tokom istraživanja nije detektovan visok nivo radioaktivnosti.
Potapanje radioaktivnog otpada u more smatralo se uobičajenim rešenjem u vreme kada su ove operacije vršene. U tom periodu, više od 200.000 burića sa radioaktivnim otpadom je potopljeno u abisalnu ravnicu severoistočnog Atlantika, na dubinama većim od 4.000 metara, sve do 1993. godine. Misija NODSSUM je istražila specifičnu zonu u međunarodnim vodama, koja se nalazi oko 1.000 km jugozapadno od Bresta, kao i 650 km severozapadno od Korunje u Španiji.
Naučnici su koristili sonar visoke rezolucije, koji je bio postavljen na autonomnoj podmornici „Uliks“. Ova podmornica je obavila svoju prvu naučnu misiju tokom istraživanja. Tokom 16 zarona, „Uliks“ je uspeo da mapira 3.350 burića na površini od 163 kvadratna kilometra. Ovi burići su fotografisani u različitim stanjima očuvanosti, a neki su pokazivali znake korozije i bili su obrasli morskim anemonama.
Na nekim burićima su primećena curenja nepoznate materije, za koju se pretpostavlja da je reč o bitumenu. Instrumenti za merenje radioaktivnosti registrovali su vrednosti koje su slične prirodnom pozadinskom zračenju, što je umirilo istraživače. Ipak, preciznije laboratorijske analize uzoraka sedimenata, vode i riba biće obavljene u narednim mesecima kako bi se dobile tačnije informacije o stanju okoline.
U timu naučnika su bili istraživači iz raznih institucija, uključujući CNRS, Institut za razvojna istraživanja (IRD), Univerzitet u Bergenu iz Norveške, Institut Tunen iz Nemačke i Memorijalni univerzitet Njufaundlend iz Kanade. Ova saradnja između različitih institucija omogućila je obavljanje složenih istraživanja i prikupljanje podataka koji su od vitalnog značaja za razumevanje uticaja radioaktivnog otpada na morski ekosistem.
Budući da se slične misije planiraju i u budućnosti, rezultati ove misije mogu poslužiti kao osnov za dalja istraživanja i monitoring zagađenja u ovom delu okeana. Ova istraživanja su važna ne samo zbog uticaja na okolinu, već i zbog potencijalne opasnosti koju radioaktivni otpad može predstavljati za biološke sisteme i ljudsko zdravlje.
U svetlu ovih otkrića, postavlja se pitanje o odgovornosti evropskih zemalja koje su učestvovale u ovim operacijama. Potapanje radioaktivnog otpada u more je praksa koja je izazvala mnoge kontroverze. S obzirom na to da naučnici nisu detektovali visoke nivoe radioaktivnosti, važno je nastaviti sa istraživanjima i analizama kako bi se obezbedila sigurnost okeana i obala.
Ova misija predstavlja značajan korak ka razumevanju prošlih praksi upravljanja otpadom i njihovim dugoročnim posledicama na životnu sredinu. U narednim mesecima, očekuje se da će rezultati laboratorijskih analiza dodatno osvetliti situaciju i uticati na buduće politike upravljanja radioaktivnim otpadom u Evropi. Naučnici se nadaju da će njihova otkrića doprineti boljem razumevanju i upravljanju ovim problemom, kao i zaštiti ekosistema i zdravlja ljudi.
