Istraživači sa Univerziteta za nauku i tehnologiju kralja Abdulaha (KAUST) u Saudijskoj Arabiji otkrili su fascinantne podatke o Crvenom moru, potvrđujući da je ovaj akvatorij pre oko 6,2 miliona godina potpuno presušio. Ova dramatična promena u ekosistemu dogodila se u geološki kratkom vremenskom okviru od samo 100.000 godina, što je značajno u kontekstu geoloških događaja koji se dešavaju tokom miliona godina.
Kombinovanjem seizmičkog snimanja, analize mikrofosila i geohemijskog datiranja, tim naučnika je uspeo da utvrdi da je sušni period završio kada je moćna poplava probila vulkanske grebene, otvorila moreuz Bab el-Mandab i ponovo spojila Crveno more sa Indijskim okeanom. Ova poplava je transformisala basen, vraćajući morske uslove i uspostavljajući trajnu vezu između Crvenog mora i svetskog okeana.
Dr Tihana Pensa, vodeća autorka studije, istakla je da su nalazi tima pokazali jedan od najekstremnijih događaja u istoriji Zemlje. Iznenadni povratak vode iz Indijskog okeana ne samo da je revitalizovao Crveno more, već je i preoblikovao njegov ekosistem, vraćajući život u područje koje je pre toga bilo suvo i slano.
Pre ove poplave, Crveno more je bilo povezano sa Sredozemnim morem preko plitkog praga na severu. Kada je ta veza prekinuta, more se pretvorilo u pustinjsku slanu ravnicu. Na jugu, vulkanski greben je razdvajao Crveno more od Indijskog okeana. Međutim, pre oko 6,2 miliona godina, voda iz Indijskog okeana probila je tu prepreku, izazivajući razornu poplavu. Ova poplava je iskopala 320 kilometara dug podvodni kanjon, koji je i danas vidljiv na morskom dnu.
Ovaj događaj se odigrao skoro milion godina pre poznatog Zanklijskog potopa, koji je napunio Sredozemlje, čime Crvenom moru daje jedinstvenu priču o ponovnom rađanju.
Geološki značaj Crvenog mora je ogroman. Ono je nastalo razdvajanjem Arapske i Afričke tektonske ploče pre oko 30 miliona godina. U početku, to je bio uzak rift ispunjen jezerima, koji je pre 23 miliona godina postao širi zaliv kada ga je preplavila voda iz Sredozemnog mora. Tokom ovog perioda razvili su se bogati koralni grebeni, čiji fosilni ostaci su i danas vidljivi duž severne obale kod Dube i Umludža.
Međutim, tokom vremena, isparavanje i slaba cirkulacija morske vode doveli su do povećanja saliniteta, što je između 15 i 6 miliona godina unazad dovelo do izumiranja morskog života. Basen se tada napunio debelim slojevima soli i gipsa, što je kulminiralo potpunim presušivanjem mora. Povratak vode iz Indijskog okeana revitalizovao je Crveno more, donoseći život u njegove koralne grebene koji su i danas puni biodiverziteta.
Crveno more predstavlja prirodnu laboratoriju za proučavanje nastanka okeana, taloženja velikih količina soli i međusobnog delovanja klime i tektonike tokom miliona godina. Ova istraživanja ne samo da doprinose razumevanju geoloških procesa, već i ističu koliko je istorija Crvenog mora usko povezana sa globalnim promenama okeana.
Profesor Abdulkader Al Afifi, koautor studije, naglasio je da ovo istraživanje dodatno proširuje znanje o procesima koji oblikuju okeane na Zemlji i potvrđuje vodeću ulogu KAUST-a u istraživanjima Crvenog mora.
Ova otkrića pokazuju da je region prolazio kroz ekstremne promene, iz kojih se uvek vraćao kao živ i bogat morski ekosistem. U svetlu ovih saznanja, Crveno more se pokazuje kao ključni faktor u razumevanju kako su se okeani menjali kroz istoriju, a njegovi ekosistemi su primer otpornosti i prilagodljivosti u suočavanju sa prirodnim promenama.
