Srpski entomolozi su napravili značajno otkriće u pećini na vrelu Đerekarske reke, gde su pronašli novu vrstu pećinske bube koja nosi ime Remyella spanovicae. Ova nova vrsta je nazvana po Ivani Španović, najuspešnijoj srpskoj atletičarki, a otkriće je obavljeno u selu Đerekare, blizu Tutina, na Pešterskoj visoravni, koja se nalazi u blizini granice sa Crnom Gorom.
Profesor Srećko Ćurčić sa Biološkog fakulteta u Beogradu objasnio je u emisiji Euronews jutro da je nova vrsta sitna, između 4 i 5 mm, depigmentisana i izdužena, sa delimičnom smešom smeđe boje. Ova pećinska buba je zanimljiva zbog svojih karakteristika; pod jačim svetlom može se čak videti i njene unutrašnje organe, što ukazuje na to da je delimično providna. Takođe, buba ima veoma duge ekstremitete, uključujući noge i antene, pri čemu su kod mužjaka antene duže nego kod ženki, čak i duže od samog tela.
S obzirom na to da živi isključivo u mraku, ova nova vrsta je slepa. Otkrivena je samo u zadnjem delu pećine, što je dodatno naglašava kao jedinstvenu vrstu. Profesor Ćurčić je ukazao na važnost odabira lokacije za istraživanje, objašnjavajući da se prvo sprovode proračuni i sumiranje prethodnih rezultata kako bi se identifikovale potencijalne lokacije za nova otkrića.
U regionu Pešterske visoravni do sada je otkriveno pet vrsta ovog roda remijela, lokalizovanih u Srbiji i Crnoj Gori. Profesor je naveo da su pećine i jame koje su istraživane bile od posebnog interesa, a selu Đerekare je pridato posebno značenje zbog prethodnog otkrića jedne vrste remijele, remijela husoni. Otkrivenje nove vrste u istom selu, na samo nekoliko kilometara od prethodnog nalaza, bilo je iznenađujuće.
Insekti koji se pronađu u pećinama se često donose u laboratoriju na dalja ispitivanja kako bi se utvrdilo da li je u pitanju nova vrsta. Remyella spanovicae se na osnovu DNK razlikuje za oko 10% od drugih srodnih vrsta. Ovo istraživanje koristi dve metode: čistu morfološku metodu za upoređivanje struktura i metodu poređenja DNK za naučnu potvrdu statusa nove vrste. Obe metode su potvrdile da se radi o novoj vrsti sa značajnim genetskim razlikama u odnosu na srodne vrste.
Rod remijela, koji ima egzotičan izgled, živi na uskom području u planinama koje okružuju Peštersku visoravan, ali ne u samom centru visoravni. Ova pojava se naziva stenoendemid, što znači da vrsta živi isključivo na jednom području i samo na jednom lokalitetu, u ovom slučaju, u jednoj pećini.
Procena starosti ove vrste je između dva i pet miliona godina, iako je teško precizno utvrditi. Geolozi sugerišu da su u tom periodu na području Pešterske visoravni postojala jezera koja su bila barijera za širenje ovih vrsta. Voda je takođe igrala značajnu ulogu u razdvajanju vrsta, dok su vlažni uslovi u pećinama bili ključni za preživljavanje ovih insekata.
Ovo otkriće ne samo da doprinosi razumevanju biodiverziteta u Srbiji, već i otkriva složene ekološke uslove koji su oblikovali evoluciju ovih jedinstvenih organizama. Profesor Ćurčić je istakao značaj ovakvih istraživanja za očuvanje prirodne baštine i podizanje svesti o važnosti biodiverziteta. Ovaj slučaj je savršen primer kako se nova saznanja o prirodi mogu otkriti kroz posvećenost i istraživanje specifičnih lokaliteta.
U zaključku, otkriće nove vrste pećinske bube na Pešterskoj visoravni ističe bogatstvo prirodnog sveta Srbije i važnost daljih istraživanja u očuvanju i razumevanju biodiverziteta.
