Evropska unija razmatra zabranu štetnih PFAS hemikalija, poznatih i kao „večne hemikalije“, što izaziva zabrinutost unutar industrije. Ovi hemijski spojevi, koji se koriste zbog svoje otpornosti na vodu i masnoću, mogli bi doneti velike gubitke, poremećaje u lancima snabdevanja i rast cena za krajnje potrošače ako se zabrana uvede.
Holandija, Danska, Nemačka, Norveška i Švedska su prošle godine predložile potpunu zabranu svih PFAS hemikalija. Evropska komisija sada čeka naučnu procenu koja bi trebala biti završena sledeće godine. Tek nakon toga bi mogla doći konkretna preporuka, koja bi mogla značiti potpunu zabranu PFAS u potrošačkim proizvodima, uz mogućnost izuzeća za industriju u slučajevima kada ne postoje alternative.
Pored zabrane, planira se i uspostavljanje evropskog sistema za praćenje zagađenja PFAS hemikalijama, kao i čišćenje već kontaminiranih lokacija. Troškove čišćenja snosiće zagađivači ili država iz javnih fondova ukoliko se odgovorni ne mogu pronaći.
Međutim, nemački ministri privrede iz više saveznih pokrajina otvoreno se protive potpunoj zabrani „večnih hemikalija“. Oni upozoravaju da bi to moglo dovesti do gašenja čitavih sektora i predstavljati bi program deindustrijalizacije Evrope. Osim gubitka radnih mesta, ističu i potencijalne posledice po lance snabdevanja, rast troškova i pad investicija.
Kritičari iz industrije naglašavaju da već najavljene mere stvaraju nesigurnost u planiranju i usporavaju inovacije. To bi moglo dugoročno oslabiti konkurentnost evropske hemijske i prerađivačke industrije u odnosu na konkurenciju iz Sjedinjenih Američkih Država i Azije.
PFAS hemikalije su široka grupa veštački proizvedenih jedinjenja koja se u prirodi veoma sporo razgrađuju, zbog čega su i dobile naziv „večne hemikalije“. Razvijene su sredinom 20. veka zbog svoje otpornosti na vodu, masnoće i visoke temperature. Ove hemikalije se nalaze u raznim proizvodima, uključujući teflonske tiganje, vodootpornu odeću i obuću, ambalažu za hranu, penu za gašenje požara, kao i u određenim kozmetičkim proizvodima.
PFAS hemikalije mogu dospeti u vodu, zemlju i hranu, a dugotrajna izloženost povezuje se sa povećanim rizikom od određenih bolesti, uključujući probleme sa jetrom, imunim sistemom i hormonima.
U svetlu svih ovih informacija, industrijski sektor se suočava sa ozbiljnim izazovima. Dok se evropski zvaničnici nastoje pozabaviti pitanjem javnog zdravlja i zaštite životne sredine, industrija izražava zabrinutost zbog potencijalnog negativnog uticaja na ekonomiju i radna mesta.
Dijalog će se verovatno nastaviti kako bi se pronašlo rešenje koje bi zadovoljilo kako potrebe zaštite životne sredine, tako i ekonomskih interesa. U međuvremenu, EU nastavlja s radom na uspostavljanju sveobuhvatnog okvira za regulisanje ovih hemikalija, uzimajući u obzir sve aspekte njihovog uticaja na društvo i životnu sredinu.
Kako se situacija razvija, važno je pratiti kako će se odluke EU odraziti na industriju, potrošače i zdravlje građana. Ova tema će sigurno ostati u fokusu, kako za donosioce odluka, tako i za sve one koji se bore za očuvanje životne sredine i javnog zdravlja.
