Platne kartice su postale neizostavni deo svakodnevnog života, korišćene za razne transakcije kao što su kupovina u prodavnicama, plaćanje putem interneta, podizanje gotovine na bankomatima i bezgotovinske transakcije. Iako ih koristimo često, mnogi korisnici zanemaruju informacije koje su odštampane na kartici. Svaki detalj nosi značajnu funkciju i važne podatke o vlasniku, banci i načinu korišćenja kartice.
Na prednjoj strani kartice, na vrhu, istaknut je naziv banke koja je karticu izdala, što korisniku odmah pokazuje ko stoji iza njenog korišćenja. Takođe, naznačena je vrsta kartice – debitna, kreditna ili prepaid. Debitne kartice su povezane sa tekućim računom, kreditne omogućavaju plaćanje iz odobrenog limita, dok prepaid funkcionišu samo sa unapred uplaćenim sredstvima. U gornjem desnom uglu često se nalazi simbol za beskontaktno plaćanje, omogućavajući korisnicima da karticu prislone na POS terminal bez unosa PIN-a za manje iznose.
U sredini prednje strane kartice nalazi se glavni broj kartice (PAN) koji se sastoji od 16 cifara. Svaka grupa cifara ima svoje značenje: prva cifra (MII) označava kojoj mreži kartica pripada (npr. 4 za VISA, 5 za Mastercard). Prvih šest cifara čini IIN/BIN (Issuer/Bank Identification Number), koji identifikuje banku ili instituciju koja je izdala karticu. Cifre od 7. do 15. predstavljaju jedinstveni identifikator korisnikovog računa, dok poslednja cifra služi kao kontrolna cifra za proveru tačnosti broja.
Ispod broja kartice nalaze se ime i prezime vlasnika, što znači da je kartica lična i neprenosiva. Pored toga, tu je i datum isteka (MM/YY) nakon kojeg se kartica mora obnoviti. U donjem desnom uglu obično se nalazi logo platne mreže, a na nekim karticama i broj tekućeg računa.
Na poleđini kartice, istaknuta je magnetna traka, dok se čip nalazi na prednjoj strani. Tu se takođe nalazi polje za potpis vlasnika kao dodatna mera bezbednosti. Najvažniji element na poleđini je CVV/CVC kod – trocifreni broj koji se koristi prilikom onlajn plaćanja. Ovaj kod potvrđuje da korisnik fizički poseduje karticu i štiti transakciju. Na dnu kartice često su navedena pravila banke, kao što su to da kartica bez potpisa nije važeća i da se gubitak mora odmah prijaviti.
U poslednje vreme, sve više banaka u Srbiji uvodi kartice na kojima se na samoj plastici nalazi samo ime vlasnika, dok su broj kartice i datum isteka dostupni isključivo u mobilnoj aplikaciji, nakon autentifikacije (PIN, otisak prsta ili prepoznavanje lica). Ovaj pristup značajno smanjuje rizik od zloupotrebe, jer informacije o kartici nisu fizički dostupne na samoj kartici.
Iako na prvi pogled kartica može izgledati kao običan komad plastike, svaki njen detalj ima svoju funkciju i predstavlja deo vašeg finansijskog identiteta, jednako važnog kao JMBG ili broj lične karte. Važno je napomenuti da nikada ne treba deliti svoj PIN ili CVV kod putem telefona, imejla ili na sumnjivim internet stranicama, jer to može dovesti do zloupotrebe vaših finansijskih sredstava.
U zaključku, razumevanje svih detalja koji se nalaze na platnoj kartici može vam pomoći da bolje upravljate svojim finansijama i zaštitite se od potencijalnih prevara. Platne kartice su važan alat u modernom finansijskom sistemu, i svaka osoba koja ih koristi treba biti svesna informacija koje one sadrže, kao i načina na koji ih može zaštititi.
